Kick Smitweg

Wist je dat? Deel 3: Kick Smitweg in Haarlem genoemd naar Haarlemse voetballer

Johannes Chrishostomus Smit 1911-1974

Plaatsnaamkunde is de wetenschap die plaatsnamen opspoort en verklaart. Met een straatnaam worden straten, wegen, lanen en dergelijke aangeduid. Maar een straatnaam dient ook ter oriëntatie en voor het vormen van een adres. Haarlem105 gaat op zoek naar de historie en het verhaal achter straatnamen in Zuid-Kennemerland.

Door Ton de Groot

Open Street Map

Kick Smitweg
De Kick Smitweg is gelegen in de Sportheldenbuurt. Het bestemmingsplan Sportheldenbuurt wordt in 2013 door de gemeenteraad vastgesteld waarna de bouw van de nieuwe woonbuurt van start gaat. De Kick Smitweg loopt van de Oudeweg naar de Rob Slotenmakerstraat.

De voetballer
‘De Zwerver’ is de bijnaam van de beroemde Haarlemse voetballer Kick Smit. Zijn vaste plek in het team is linksbinnen maar zijn bijnaam krijgt hij omdat hij overal in het veld de gaten dicht loopt. Vanaf zijn dertiende voetbalt Kick bij verschillende clubs en in 1934 stapt hij over naar het eerste van HFC Haarlem. Datzelfde jaar debuteert de Haarlemmer ook in het Nederlands elftal bij de interland tegen België. Die wedstrijd eindigt met een klinkende overwinning van 9-3 voor Nederland. De “roodbroek” zoals een speler van Haarlem wordt genoemd, vestigt zijn naam door twee doelpunten voor zijn rekening te nemen. 

Jeugd
In instituut Meerenberg wordt Johannes Chrishostomus Smit geboren, niet ver van hun huis aan de Korteweg in de gemeente Schoten (tegenwoordig Haarlem). In het gezin Smit is Kick de derde van vier kinderen. Zijn vader Piet werkt als tuinman en straatlantaarnopsteker. Met zijn voetbalkunsten en zijn humor is Kick graag gezien bij de meisjes in het dorp. Maar zij zijn kansloos omdat Kick stevig verliefd is op de vijf jaar jongere Rie Ruiter.

De familie Smit is katholiek. Met zijn overstap naar RCH in 1932 strijkt Kick tegen de haren in van zijn geloofsgenoten. Racing Club Heemstede is namelijk geen katholieke vereniging. In het patronaat worden jongeren opgeroepen om niet meer om te gaan met de afvallige Kick Smit. Maar het blijkt allemaal wel mee te vallen want de gelovige Kick trouwt enkele jaren later in de kerk met zijn meisje Rie Ruiter.

Loopbaan
De begaafde linksbinnen is in Haarlem al een bekende voetballer als hem gevraagd wordt om de overstap te maken naar HFC Haarlem. De droom van het tweeëntwintig jarige Haarlemse voetbaltalent komt daarmee uit. Amateurvoetballers worden niet betaald maar spelers zoals Kick worden met open armen ontvangen en belangrijke zakenmensen helpen daarbij. De directeur van de Haarlemse Kousenfabriek, Cees Hin neemt Kick ‘in dienst’. Voor het uitvoeren van klusjes op het terrein van Haarlem zou hij enkele duizenden guldens hebben gekregen. Met hulp van Hin beginnen Kick en Rie ook een melkzaak. Achter de toonbank verkoopt Rie de melkproducten en Kick gaat bij de klanten in Haarlem-Noord langs met de bakfiets. Een jaar later opent Kick ook nog een ijssalon en een sigarenmagazijn.

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt maakt Kick een overstap naar het lager spelende HBC in Heemstede. De reden daarvoor is eenvoudig. Bij de katholieke uitgeverij Spaarnestad krijgt Kick een vaste baan aangeboden, dat is in een moeilijke tijd “brood op de plank” voor het gezin Smit. Aan het einde van de oorlog keert hij terug naar “zijn” club Haarlem waarmee hij een jaar later landskampioen wordt. Niet veel later krijgt hij er een contract als hoofdtrainer en treedt hij als docent in dienst bij het sportopleidingsinstituut CIOS. Tussen de bedrijven door opent hij nog een café aan de Rijksstraatweg en een krantenkiosk in de binnenstad.

De Haarlemse wondervoetballer is in zijn tijd onbetwist de beste Nederlandse voetballer. Bij Haarlem wordt hij benoemd tot lid van verdienste en krijgt de hoofdtribune zijn naam. Er komt een jaarlijkse Kick Smit trofee en het Haarlems Dagblad roept hem uit tot sportman van de twintigste eeuw. Negenentwintig keer speelt hij voor oranje en scoort daar zesentwintig doelpunten. De KNVB eert hem daarvoor met de Gouden Speld.

In de parochiekerk van Schoten nemen donderdag 4 juli 1974 zijn familie en vrienden afscheid van de legendarische sportman.